Różnice między produktem tradycyjnym a regionalnym ?
W ciągu ostatnich lat stanowczo wzrasta zainteresowanie produktami regionalnymi oraz tradycyjnymi. Coraz chętniej są nabywane produkty, których nazwa wskazuje na miejsce pochodzenia. Produkty regionalne są często odkrywane na nowo, często trafia się na nie przez przypadek, a następnie poszukuje ich w innych punktach handlowych. Specyficzne walory produktów regionalnych, a w szczególności tradycyjnych artykułów żywnościowych, decydują o ich oryginalności i autentyczności oraz o tym że są one chętniej nabywane niż produkty masowe. Istnienie produktów regionalnych i tradycyjnych jest szansą utrzymania się na rynku dla małych przedsiębiorców. Zarówno produkty regionalne jak i tradycyjne cechują się wysokimi walorami smakowymi, klienci chętnie je kupują. Produkty tradycyjne kojarzone są jako „specjalność gwarantowana tradycją” co niejako jest kojarzone jako produkt bogatszy i bardziej wartościowy. Produkty regionalne kojarzone są z konkretnym miejscem w którym powstaje dany produkt co wiążę się z jego nazewnictwem. Produkty tradycyjne i regionalne odznaczają się dużym potencjałem, dzięki któremu mogą zdobyć dobrą pozycję na rynku i trwałą przewagę konkurencyjną
Produkt tradycyjny jest produktem spożywczym podlegającym ochronie przez prawo polskie lub prawo Unii Europejsciej. Posiada tradycyjny skład lub sposób produkcji i jest wytwarzany z tradycyjnych surowców. Są to produkty, których jakość jest zdecydowanie wyższa od produktów przeciętnych.
Produkt jest wytwarzany tradycyjnymi metodami i z tradycyjnie używanych surowców. Produkt tradycyjny może być powiązany z regionem. Co ważne, to tradycyjna metoda może zostać zmodernizowana bez pogorszenia jakości produktu. Są to przypadki zastąpienia ręcznego mieszania, ubijania, krojenia bardziej przystępnymi mechanicznymi narzędziami, przy zachowaniu końcowego efektu tak jak w przypadku pracy ręcznej. Zamiany części ręcznego procesu wytwarzania na mechaniczny, czasem niesłusznie, interpretowane są przez służby kontrolne, kwestionujące tradycyjność produktu właśnie z powodu ich mechanizacji. Tymczasem dla zachowania tradycyjnego charakteru produktu najważniejszy jest skład, a właściwie unowocześniona metoda wytwarzania może wręcz przyczynić się nie tylko do zmniejszenia nakładu pracy, ale też do zwiększenia bezpieczeństwa i higieny produktu końcowego.
W Polsce produkty tradycyjne znajdują się na Liście Produktów Tradycyjnych tworzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (1151 produktów z początkiem września 2013). Unia Europejska obejmuje takie produkty ochroną jako produkt o Chronionej Nazwie Pochodzenia, Chronionym Oznaczeniu Geograficznym lub jako Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Obecnie znak taki ma około 20 polskich produktów. Na Listę wpisywane są produkty, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji, stanowią element dziedzictwa kulturowego regionu, w którym są wytwarzane, oraz są elementem tożsamości społeczności lokalnej. Za tradycyjne metody produkcji uważa się metody wykorzystywane co najmniej od 25 lat.
Chroniona Nazwa Pochodzenia może być przyznana tylko takiemu produktowi, którego wszystkie surowce pochodzą z określonego obszaru i wszystkie fazy wytwarzania mają miejsce na tym obszarze. Do takich produktów zalicza się wytwarzane tradycyjnymi metodami oscypek i bryndza podhalańska, związane z Podhalem wieloma elementami: rasą owiec, sposobem i warunkami wypasu, jakością i rodzajem mleka, metodami wytwarzania sera, itp. Produkty te jako pierwsze z polskich produktów zostały zarejestrowane przez KE i mogą posługiwać się znakiem ChNP.[1]
Nazwa produktu nawiązuje do regionu, konkretnego miejsca, lub kraju, w którym produkt został wytworzony.
Produkt regionalny jest produktem wyprodukowanym w określonym regionie. Często mówiąc o takich produktach używa się określeń związanych z położeniem na mapie danego ternu np. produkt regionalny z Kurpi Białych, z Podlasia, z Wielkopolski czy górski z Podhala. Jako produkty regionalne, nazywane inaczej produktami znanego pochodzenia rozumiane są produkty, których wysoka jakość i renoma związana jest z regionem, w którym są wytwarzane, przy czym region nie musi być regionem w sensie geograficznym, tylko oznacza obszar, z którym związane jest wytwarzanie produktu. Produkty regionalne są swego rodzaju przeciwwagą w stosunku do produktów masowych dostępnych wszędzie. W przypadku produktów regionalnych ważne jest znakowanie pochodzenia wyrobów i oznaczenie ich jakości dla konsumenta.
Chronione Oznaczenie Geograficzne może być przyznane produktowi, którego co najmniej jedna faza wytwarzania odbywa się na danym terenie. Takim przykładem jest miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich – pyłek pozyskiwany jest z kwiatów wrzosu na terenie Borów Dolnośląskich, ale pszczoły mogą być przywożone są na pożytki wrzosowe w Borach Dolnośląskich z obszaru szerszego niż teren Borów Dolnośląskich.
