Czym jest hashimoto?
Hashimoto to inaczej przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Choroba Hashimoto wynika z autoagresji powstająca na skutek błędu układu immunologicznego (odpornościowego), w który powoduje, że organizm zwraca się przeciwko sobie. Z nieznanego powodu układ immunologiczny rozpoznaje białka tarczycowe jako wrogie i niszczy je, upośledzając aktywność enzymu odpowiedzialnego za syntezę hormonów tarczycy.
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy jest najczęstszym zaburzeniem czynności tarczycy. Występuje u ok. 5% dorosłych kobiet i około 1% dorosłych mężczyzn. W większości przypadków jej przyczyną zazwyczaj jest właśnie choroba Hashimoto.W przypadku Hashimoto choroby dochodzi do zwiększonej przeciwciał anty-TPO-Ab, które skierowane są przeciwko ludzkiej peroksydazie tarczycowej (TPO). W wyniku tego procesu dochodzi do zaburzenia produkcji hormonów tarczycy, a w konsekwencji rozwija się niedoczynność tarczycy. Przyczyny
- stres
- nieregularny tryb zycia
- wiek
- inne choroby autoimmunologiczne
- czynniki genetyczne i środowiskowe
Objawy
Objawy nie są charakterystyczne dla Hashimoto, zazwyczaj pojawiają się w czasie gdy występuje niedoczynność tarczycy.Jedne z nich to:
- uczucie ciągłego zmęczenia i osłabienia
- senność
- kłopoty z koncentracją
- problemy skórne (sucha skóra)
- wypadanie włosów
- wahania nastroju, skłonność do depresji
- wysoki poziom cholesterolu
- problemy z wagą (zwiększenie masy ciała)
- bóle stawów
- zaburzenia miesiączkowania
- uczucie zimna
Jeśli występują u nas podobne objawy a dodatkowo zauważalne są zmiany w obrębie tarczycy- tworzą się tzw. wole to warto wybrać się do lekarza, który przeprowadzi dokładny wywiad żywieniowy. Kolejnym krokiem będzie wykonanie badan laboratoryjnych (FT3, FT4, Anty -TPO, Anty- TG), poziomu żelaza i USG tarczycy.Jeśli badania potwierdzą przypuszczenia należy wdrążyć odpowiednie leczenie. Prawdopodobnie będzie to przyjmowanie brakujących hormonów- syntetycznej lewotyroksyny. Działa tak samo jak hormon tarczycy. Zazwyczaj w formie eutyroxu lub letroxu. Po pewnym czasie przyjmowania stężenie TSH wraca do normy, a my do normalnego funkcjonowania. Lek powinien być przyjmowany rano, na czczo a jego dawkę ustala i koryguje lekarz po przeprowadzaniu kontrolnych badan. Pamiętaj, by przed badaniami krwi nie przyjmować tabletek
Leczenie żywieniowe
Kaloryczność diety i jadłospis powinny być ustalane indywidualnie z dietetykiem. Pamiętaj, ze tarczyca odpowiada za 30% podstawowej przemiany materii. Stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety to wsparcie w leczeniu Hashimoto. Nie jest konieczne stosowanie restrykcyjnej diety eliminacyjnej (chyba że dodatkowo stwierdza się alergię pokarmową). Zalecenia:Wśród diety dotyczącej Hashimoto narosło wiele mitów i niesprawdzonych teorii. Mało która ma jednak potwierdzenie w faktach. W rozwoju tej choroby należy przestrzegać przede wszystkim zaleceń żywieniowych opartych o Piramidę Zdrowego żywienia i aktywności fizycznej. Utrzymanie schematów żywieniowych bazujących na piramidzie, unikanie produktów potencjalnie szkodliwych (konserwanty, produkty wysoko przetworzone) przy odpowiednio dobranej kaloryczności diety stanowi podstawę prawidłowego działania w tej chorobie.
- regularne jedzenie posiłków (4-5 razy dziennie),
- eliminowanie tłuszczów zwierzęcych (zastępowanie ich roślinnymi),
- uwzględnienie świeżych owoców i warzyw w diecie,
- unikanie cukrów prostych,
- rezygnacja z używek.
- uwzględnienie w diecie produktów morskich
- dostarczenie odpowiedniej ilości pełnowartościowego białka (mięso, ryby, jaja), wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (tłuszcze roślinne, awokado, ryby, orzechy) oraz węglowodanów złożonych o niskim indeksie glikemicznym
Część specjalistów sugeruje wykluczenie z diety glutenu i laktozy, ponieważ zarówno nietolerancja glutenu jak Hashimoto są chorobami autoimmunologicznymi. Schorzenia występują często łącznie. Nie znaczy to jednak ze działa to tak samo w drug stronę. Logicznym jest ze przy celiakii czy nietolerancji glutenu należy go ograniczyć, jednak nie oznacza to, ze jego eliminacja w Hashimoto odniesie podobny skutek.Bardzo często sugeruje się eliminacje niektórych warzyw tzw. goitrogenów- Rośliny strączkowe i kapustne, które zawierają substancje wolotwórcze (wychwytują jod z organizmu, blokując tym samym przemiany hormonów tarczycy). Jednak warto zwrócić uwagę, że większość tych produktów jadamy dopiero po obróbce termicznej- która inaktywuje ich działanie. Dlatego należy je przygotowywać odpowiednio gotując bez przykrycia. Kluczem jest też tutaj zróżnicowanie diety- brokuł zjedzony raz na tydzień nam nie zaszkodzi :)Dlatego w diecie przy Hashimoto stosuje się typowa zdrową i odpowiednio zróżnicowaną dietę opartą na piramidzie żywieniowej z uwzględnieniem produktów typowo śródziemnomorskich.
SuplementacjaWit. D–
Niedobór wpływa na pracę całego organizmu, również na rozwój chorób tarczycy. Dlatego zalecane jest codzienne jedzenie ryb lub suplementacja. Suplementacja powinna być obecna w okresie od września do kwietnia- gdy nasłonecznienie jest słabsze.
Jod
Nadmiar jodu wzmaga procesy zapalne, dlatego osoby z chorobą Hashimoto powinny unikać suplementacji tym mikroelementem i dostarczać go tylko za pomocą diety. Pamiętajmy ze unikając jodu nie przyczynimy się do wyleczenia z Hashimoto.
Probiotyki
Przy Hashimoto często występują problemy z utrzymaniem prawidłowej mikroflory, przez co są bardziej podatne na przenikanie toksyn do krwiobiegu. By lepiej chronić swój organizm, warto zadbać o suplementacje lub naturalne źródła probiotyków- kiszonki, ogórki kiszone, jogurty naturalne (bez białek mleka krowiego)
Cynk Zauważono, że spadek poziomu cynku we krwi korelują z wzrostem przeciwciał tarczycy w organizmie. Dlatego należy zadbać o ich prawidłowy poziom.
Selen
Bez niego nie ma zmian T4 do w aktywną Trójodotyronine (T3). Zawarte w orzechach brazylijskich. Z suplementacją nalezy uwazać.