Dieta w niedokrwistości- jak ma wyglądać ?

Czym jest niedokrwistość ? Jaka dieta w niedokrwistości ?

Znana także jako anemia, to schorzenie polegające na obniżeniu poziomu hemoglobiny, w którym liczba krwinek czerwonych (erytrocytów) i/lub hemoglobiny w nich zawartej spada poniżej normy.

Odpowiedni poziom krwinek czerwonych i hemoglobiny jest niezbędny do transportu tlenu z płuc do pozostałych części organizmu. Brak odpowiedniego dostępu tlenu ma ujemny wpływ na wiele tkanek i narządów.

Anemia może mieć różny przebieg – jako łagodna, umiarkowana lub znaczna a jej określenie jest zależne od poziomu hemoglobiny. Dotyczy obu płci, nie ma tu znaczenia wiek czy rasa. Jednak jest kilka czynników, które mogą sprzyjać jej wystąpieniu.

Te czynniki są głównie związane z obniżonym wchłanianiem składników pokarmowych.

Anemia może wynikać z: 

– chorób przewlekłych (np. nowotwory, toczeń rumieniowaty, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby przewodu pokarmowego, infekcje bakteryjne, grzybicze i wirusowe, choroby pasożytnicze, nieswoiste zapalenie jelit, celiakia, cukrzyca)

– niedoborów – występuje wówczas anemia niedoborowa (przede wszystkim: niedobór żelaza, niedobór kwasu foliowego niedobór witaminy B12).

– restrykcyjnej diety lub nieprawidłowo zbilansowanej (np. dieta eliminacyjna, dieta wegańska, która nie jest zbilansowana),

– utrata krwi, nadużywanie alkoholu.

Niedokrwistość ma dwie główne przyczyny:

• Upośledzenie lub obniżone wytwarzanie krwinek czerwonych, jak na przykład w stanach niedoboru żelaza, witamin z grupy B oraz niedokrwistości aplastycznej      
• Obniżona długość życia krwinek czerwonych, wzmożone niszczenie krwinek czerwonych

Jakie są główne zalecenia dla osób z niedokrwistością?

• Miej urozmaiconą dietę, bogatą w białko, węglowodany, tłuszcz, witaminy i składniki mineralne.
• Unikaj cukru, białego pieczywa, wyrobów cukierniczych oraz słodyczy- a także innych produktów wysoko przetworzonych.
• Jedz chude mięso, nietłuste wędliny oraz wątrobę. Są to artykuły żywnościowe łatwo przyswajalne żelazo.
• Przy każdym posiłku spożywaj porcje warzyw lub owoców bogatych w witaminę C, która poprawia absorpcję żelaza. Każdego dnia spożywaj co najmniej 150 g witaminy C.

• Pij mniej kawy i herbaty. Ze względu na zawartość taniny utrudniają one wchłanianie żelaza- nie pij ich w towarzystwie posiłków (najlepiej zadbaj o dwugodzinny odstęp).

Oto składniki przydatne w diecie w niedokrwistości:

U osób stosujących dietę w niedokrwistości bardzo ważne jest spożywanie posiłków zawierających żelazo. Warto wspomnieć o jego przyswajalności- z produktów mięsnych przyswoi się go o wiele więcej, niż z roślinnych. Żelazo hemowe (z produktów mięsnych) wchłania się w 10-15%, zaś z roślinnych (żelazo niehemowe) tylko w 2-3%/

• żelazo (znajdziesz je w czerwonym mięsie, szpinaku, brokułach, roślinach strączkowych);
• kwas foliowy (niezbędny w diecie osób z anemią, składnik ten można znaleźć w zielonych warzywach takich jak szpinak, sałata, fasola; ponadto kwas foliowy występuje w soku pomarańczowym i produktach pełnoziarnistych;
• miedź, cynk i kobalt (dobre źródło cynku to produkty pełnoziarniste, kasza gryczana, żółty ser, kapusta, jaja; obfite w kobalt są grzyby, cykoria i szpinak; miedź zawierają owoce morza, orzechy, drób, produkty pełnoziarniste i warzywa strączkowe);
• molibden (produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, pomidory, natka pietruszki, jaja, mleko i jego przetwory, szczególnie żółty ser);
• witamina C – poprawia wchłanianie żelaza (jej cenne źródła to warzywa o zielonych liściach, oleje roślinne, kiełki pszenicy, pieczywo razowe);
• witaminy B6 i B12 (źródła tych witamin to ryby, sery żółte, wątroba, produkty z pełnego ziarna, orzechy, drożdże, awokado)

Wskazówki dietetyczne do stosowania przy niedokrwistości:

– Wybieraj produkty o wyższej zawartości żelaza (twaróg, biały ser, jaja, ryby oraz mięso – zwłaszcza wołowina i indyk) jak obecne w diecie. Najlepiej by było, by znajdowały się w towarzystwie świeżych warzyw i owoców, które są źródłem witamin i składników mineralnych)

– Dobrze jest do głównego posiłku wypijać niewielką ilość czerwonego wytrawnego wina gronowego.

– postaw na zielone koktajle- gdy ich bazę będzie stanowić szpinak/sałata, jarmuż to zwiększysz zawartość kwasu foliowego i żelaza w swojej diecie ! Ale pamiętaj, by taki koktajl zawierał dodatek tłuszczy, by witaminy mogły się przyswoić do organizmu (np. awokado, orzechy lub łyżeczka oliwy z oliwek)

– uzupełnij dietę w surowe owoce, kompoty i galaretki żelatynowe. Unikaj ciast, szczególnie słodkich i tłustych tortów.

Wszelkie substancje odżywcze najlepiej dostarczać organizmowi w sposób naturalny.

Jednak w przypadku ostrej anemii,  gdy zachodzi potrzeba szybkiego uzupełnienia żelaza, należy sięgnąć po środki farmakologiczne. Wtedy dieta w niedokrwistości może być niewystarczająca. Podczas terapii stosuje się zazwyczaj tabletki, jedynie w skrajnych sytuacjach żelazo podaje się poprzez iniekcję na oddziale szpitalnym.

Warto wspomagać się suplementami żelaza szczególnie u:

-kobiet z obfitymi menstruacjami, ciężarnych i karmiących,

– u wcześniaków,

-u osób z zaburzeniami wchłaniania żelaza,

– po zabiegach operacyjnych, lub po krwawieniu z przewodu pokarmowego i dróg rodnych.

Kuracja musi trwać minimum 3 miesiące (do 6 msc) z uwagi na cykle powstawania nowych komórek krwi (120 dni), którym żelazo jest potrzebne.

Tabletki powinno przyjmować się na czczo. Pamiętaj jednak, że suplementacja bez konsultacji z lekarzem i wnikliwej diagnostyki to nie jest dobry pomysł.  Może zamaskować prawdziwą chorobę, co skutkuje poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.